Tuần trước, Thẩm phán Tòa án tối cao New York – ông Arthur Engoron và cũng là người chủ trì phiên tòa ngày 2-10 – phán quyết rằng ông Trump và các con trai Eric Trump và Donald Jr Trump phạm tội lừa đảo khi thổi phồng giá trị bất động sản và tài sản tài chính của Tập đoàn Trump Organization trong nhiều năm để thu lợi bất chính.

Với quyết định đó, Thẩm phán Engoron đã thu hồi giấy phép kinh doanh tại New York của Tập đoàn Trump Organization do ông Trump lãnh đạo. Đây được coi là “án tử cho doanh nghiệp” bởi điều này có thể khiến cựu tổng thống mất quyền kiểm soát hàng chục tài sản trị giá hàng trăm triệu USD tại New York.

Cựu Tổng thống Donald Trump (giữa) trong phiên tòa ngày 2-10 ở New York (Mỹ). Ảnh: REUTERS

Tổng chưởng lý bang New York – bà Letitia James đang yêu cầu mức phạt ít nhất 250 triệu USD, lệnh cấm vĩnh viễn đối với ông Trump và các con trai ông là Donald Jr và Eric điều hành các hoạt động kinh doanh ở New York cũng như lệnh cấm giao dịch bất động sản thương mại kéo dài 5 năm đối với ông Trump và Tập đoàn Trump Organization .

Tại tòa, ông Trump khẳng định vụ kiện rõ ràng là “sự can thiệp bầu cử” và đây là “nỗ lực nhằm làm tổn thương ông trong cuộc bầu cử”.

“Đó là một trò lừa đảo. Đó là một sự giả tạo” – ông Trump nói với các phóng viên trước khi bước vào phòng xử án.

Ông cũng gọi phiên tòa là “sự tiếp nối của cuộc ‘săn phù thủy’ lớn nhất mọi thời đại”. “Săn phù thủy” là cụm từ mà ông Trump hay dùng trong những vụ kiện chống lại ông.

Trong giờ nghỉ trưa, ông Trump tỏ ra tức giận và lên án cái mà ông gọi là “phiên tòa đáng hổ thẹn do một tổng chưởng lý tham nhũng tiến hành”.

Ông cũng chỉ trích thẩm phán Arthur Engoron khi gọi ông Engoron là một đảng viên Dân chủ đang lợi dụng vụ việc để can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2024.

“Đó là một thẩm phán nên bị tước quyền…và là một thẩm phán nên bị đuổi việc” – ông Trump nói.

Tại phiên tòa, ông Christopher Kise, luật sư của ông Trump, phản bác cáo buộc ông Trump gian lận, khẳng định rằng việc kinh doanh của ông Trump hoàn toàn hợp pháp.

Ông Kise nói rằng ông Trump đã kiếm được bộn tiền theo đúng nghĩa đen khi đầu tư đúng đắn vào bất động sản.

“Không có ý định lừa đảo, không có bất hợp pháp, không có vỡ nợ, không có vi phạm, không có sự phụ thuộc từ ngân hàng, không có lợi nhuận bất công và không có nạn nhân” – ông Kise nói trong phần mở đầu phiên tòa.

Vụ xét xử này có thể kéo dài hàng tuần hoặc hàng tháng và dự kiến ông Trump sẽ tham gia các phiên tòa.

Các công tố viên Hoa Kỳ ngày 9/6 công bố bản buộc tội ông Trump gồm 37 tội danh, cáo buộc cựu tổng thống gây rủi ro cho một số bí mật an ninh nhạy cảm nhất của đất nước sau khi rời Toà Bạch Ốc vào năm 2021.

Ông Trump xử lý sai các tài liệu mật bao gồm thông tin về chương trình hạt nhân bí mật của Hoa Kỳ và các nơi dễ bị tổn thương nội địa trong trường hợp bị tấn công, bản cáo trạng liên bang cho biết.

Ông Trump cũng thảo luận với các luật sư về khả năng nói dối các quan chức chính phủ đang tìm cách thu hồi các tài liệu; đã cất giữ một số tài liệu xung quanh nhà vệ sinh và di chuyển các hộp đựng chúng xung quanh ngôi nhà nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida của ông để tránh bị phát hiện, vẫn theo các cáo buộc.

Ông Trump sẽ ra trình diện tại tòa án Miami vào ngày 13/6, một ngày trước sinh nhật lần thứ 77 của ông.

Công tố viên đặc biệt Jack Smith, người đứng đầu cuộc truy tố, nói trong một tuyên bố ngắn gọn: “Luật bảo vệ thông tin quốc phòng của chúng ta rất quan trọng đối với sự an toàn và an ninh của Hoa Kỳ, và chúng phải được thi hành.”

“Chúng ta có một bộ luật ở đất nước này và chúng áp dụng cho tất cả mọi người.”

Vẫn theo lời ông, những người bị buộc tội được coi là vô tội cho đến khi bị chứng minh là có tội và ông cam kết sẽ có một phiên tòa nhanh chóng trước bồi thẩm đoàn công dân ở Florida.

Ông Trump đã tuyên bố mình vô tội trong vụ án. Sau khi cáo buộc được tiết lộ, ông đã tấn công ông Smith trên mạng xã hội.

“Ông ấy là một Người ghét Trump – một ‘kẻ tâm thần’ loạn trí chớ nên tham gia vào bất kỳ vụ án nào liên quan đến ‘Công lý’,” ông viết trên nền tảng Truth Social của mình.

Theo những gì được công bố, các tài liệu mật đó xuất xứ từ Lầu Năm Góc, Cơ quan Tình báo Trung ương, Cơ quan An ninh Quốc gia và các cơ quan tình báo khác. Trong đó có một tài liệu liên quan đến việc hỗ trợ khủng bố của một quốc gia nước ngoài chống lại lợi ích của Hoa Kỳ.

Các công tố viên cho biết ông Trump đã cho một người khác xem tài liệu của Bộ Quốc phòng được mô tả là “kế hoạch tấn công” chống lại một quốc gia khác.

Một cựu phụ tá của ông Trump là ông Walt Nauta cũng bị buộc tội.

Các công tố viên nói ông Trump đã âm mưu với ông Nauta để giữ các tài liệu mật lấy từ Toà Bạch Ốc và giấu chúng khỏi đại bồi thẩm đoàn liên bang. Ông Nauta, người từng làm việc cho Trump tại Tòa Bạch Ốc và Mar-a-Lago, phải đối mặt với sáu tội danh trong vụ án.

Theo cáo trạng, ông Nauta đã khai man với FBI rằng ông không biết làm thế nào mà một số tài liệu lại có trong căn phòng của ông Trump ở Mar-a-Lago, trong khi thực tế ông đã tham gia vào việc chuyển chúng đến đó từ một phòng lưu trữ.

Bản cáo trạng bao gồm các bức ảnh chụp những chiếc hộp của ông Trump trên sân khấu khiêu vũ, trong phòng tắm và trong phòng chứa đồ.

Ông Trump lưu giữ các tài liệu tại dinh thự Mar-a-Lago ở Florida và câu lạc bộ chơi gôn ở New Jersey. Mar-a-Lago là nơi đã tiếp đón hàng chục nghìn khách tại hơn 150 sự kiện trong thời gian các tài liệu có mặt ở đó, theo cáo trạng.

Các công tố viên nói việc tiết lộ trái phép các tài liệu mật có thể gây rủi ro cho an ninh quốc gia, quan hệ đối ngoại và thu thập thông tin tình báo của Hoa Kỳ.

Việc buộc tội một cựu tổng thống Hoa Kỳ với các cáo trạng liên bang là chưa từng có trong lịch sử Hoa Kỳ và xuất hiện vào thời điểm ông Trump đang là người dẫn đầu cho vị trí ứng cử viên tổng thống bên Đảng Cộng hòa cho cuộc tranh cử năm tới.

Sự ủng hộ dành cho Trump vẫn vững vàng qua nhiều vụ kiện và nhiều vụ scandal, nhưng những cáo buộc chống lại ông ngày 9/6 có thể khiến các đối thủ Cộng hòa trong cuộc đua tổng thống tấn công thành tích của ông, đặc biệt là về an ninh quốc gia.

Các nhà điều tra đã thu giữ khoảng 13.000 tài liệu từ khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông Trump ở Palm Beach, Florida, gần một năm trước. Một trăm hồ sơ được đánh dấu là mật, mặc dù một trong những luật sư của ông Trump trước đó cho biết tất cả hồ sơ có dấu mật đã được trả lại cho chính phủ.

Ông Trump trước đây từng nói rằng ông đã giải mật những tài liệu đó khi còn là tổng thống, nhưng các luật sư của ông đã từ chối đưa ra lập luận đó trong hồ sơ tòa án.