Nhiên liệu, như một mạch máu nuôi sống ngành vận tải, luôn là tâm điểm chú ý của các doanh nghiệp xe tải. Mỗi lần giá xăng dầu biến động, cả một hệ thống logistics sẽ trung chuyển. Từ những chiếc xe tải nhỏ chở hàng hóa trong thành phố đến những đoàn tàu xe khổng lồ băng qua quốc lộ, tất cả đều chịu ảnh hưởng trực tiếp. Vậy, tại sao giá nhiên liệu lại có sức mạnh đến vậy? Và những tác động của nó đối với ngành vận tải và nền kinh tế là gì? Cùng Ân Khoa Auto đi tìm câu trả lời trong bài viết này.

Giá nhiên liệu là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến ngành xe tải xe tải

Khi giá nhiên liệu tăng, chi phí vận hành của các doanh nghiệp vận tải cũng tăng theo, gây áp lực lên lợi nhuận và khả năng cạnh tranh. Điều này buộc các doanh nghiệp phải điều chỉnh giá cước, thay đổi lộ trình hoặc đầu tư vào công nghệ mới để giảm thiểu chi phí. Ngoài ra, biến động giá nhiên liệu còn tác động đến toàn bộ chuỗi cung ứng, đẩy giá thành sản phẩm lên cao, làm giảm nhu cầu tiêu dùng và ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế.

Tại nhiều quốc gia, chi phí nhiên liệu có thể chiếm từ 30% đến 50% tổng chi phí vận hành của một chiếc xe tải. Một khảo sát gần đây cho thấy, tại Việt Nam, chi phí nhiên liệu chiếm khoảng 40% chi phí vận hành của các doanh nghiệp vận tải đường bộ. Theo ước tính mỗi khi giá xăng dầu tăng 10%, giá cước vận tải thường tăng từ 3% đến 5%.

Ảnh hưởng của giá nhiên liệu đến các doanh nghiệp vận tải đường bộ

Ảnh hưởng của giá nhiên liệu đến các doanh nghiệp vận tải đường bộ có thể rất lớn. Các doanh nghiệp có thể phải giảm lợi nhuận hoặc tăng giá cước vận chuyển để bù đắp cho chi phí nhiên liệu cao hơn. Điều này có thể dẫn đến giảm doanh thu và lợi nhuận.

Ảnh hưởng của giá nhiên liệu đến người tiêu dùng

Ảnh hưởng của giá nhiên liệu đến người tiêu dùng cũng có thể rất lớn. Khi giá nhiên liệu tăng, chi phí vận chuyển hàng hóa cũng tăng theo, điều này có thể dẫn đến tăng giá hàng hóa và dịch vụ. Điều này có thể làm giảm mức sống của người tiêu dùng.

Ảnh hưởng của giá nhiên liệu đến nền kinh tế

Giá nhiên liệu, đặc biệt là xăng dầu, đóng vai trò là một “cầu nối” quan trọng, kết nối các hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng trong nền kinh tế. Khi giá nhiên liệu biến động, nó tác động đến nhiều khía cạnh khác nhau, từ chi phí sản xuất, giá cả hàng hóa, đến lạm phát và tăng trưởng kinh tế.

Tác động trực tiếp đến chi phí sản xuất và dịch vụ

• Tăng chi phí vận chuyển: Đây là tác động rõ ràng nhất. Khi giá nhiên liệu tăng, chi phí vận chuyển hàng hóa, nguyên vật liệu tăng theo, đẩy giá thành sản xuất lên cao.
• Tăng chi phí sản xuất: Nhiều ngành công nghiệp sử dụng nhiên liệu như nguyên liệu đầu vào (ví dụ: nhựa, hóa chất) sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ việc tăng giá nhiên liệu.
• Tăng chi phí dịch vụ: Các dịch vụ vận tải, giao nhận, du lịch cũng bị ảnh hưởng khi giá nhiên liệu tăng, dẫn đến tăng giá dịch vụ.

Ví dụ: Một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới cho thấy, khi giá dầu tăng 10%, chi phí sản xuất của một số ngành công nghiệp có thể tăng từ 2-5%.

Ảnh hưởng đến lạm phát

• Khi giá nhiên liệu tăng, chi phí sản xuất và dịch vụ tăng theo, gây áp lực lên giá cả chung trong nền kinh tế, đẩy lạm phát đi lên. Lạm phát trong lĩnh vực năng lượng có thể lan tỏa sang các lĩnh vực khác thông qua hiệu ứng lan truyền.

Ví dụ: Tại Việt Nam, trong những năm gần đây, mỗi khi giá xăng dầu tăng, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) thường có xu hướng tăng theo, đặc biệt là nhóm hàng giao thông.

Ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế

• Giảm đầu tư: Doanh nghiệp giảm đầu tư do chi phí sản xuất tăng cao, lợi nhuận giảm.
• Giảm tiêu dùng: Người dân giảm tiêu dùng do giá cả hàng hóa tăng, thu nhập thực tế giảm.
• Giảm xuất khẩu: Hàng hóa sản xuất trong nước trở nên kém cạnh tranh trên thị trường quốc tế do giá thành cao.

Ví dụ: Các cuộc khủng hoảng dầu mỏ trong quá khứ đã gây ra suy thoái kinh tế toàn cầu, do giá dầu tăng cao làm giảm nhu cầu tiêu dùng và đầu tư.

Ảnh hưởng đến cán cân thanh toán

• Tăng nhập khẩu: Các quốc gia nhập khẩu dầu sẽ phải chi nhiều ngoại tệ hơn để nhập khẩu dầu, gây áp lực lên cán cân thanh toán.
• Giảm xuất khẩu: Hàng hóa xuất khẩu của các quốc gia này trở nên kém cạnh tranh hơn do chi phí sản xuất tăng.

Làm thế nào để các doanh nghiệp vận tải đường bộ đối phó với giá nhiên liệu cao?

Có một số cách để các doanh nghiệp vận tải đường bộ đối phó với giá nhiên liệu cao. Một số cách phổ biến bao gồm:

• Tăng giá cước vận chuyển: Đây là một cách phổ biến để các doanh nghiệp vận tải đường bộ bù đắp cho chi phí nhiên liệu cao hơn. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến giảm doanh thu và lợi nhuận.
• Giảm chi phí vận hành: Các doanh nghiệp vận tải đường bộ có thể giảm chi phí vận hành bằng cách sử dụng các phương tiện hiệu quả nhiên liệu hơn, giảm tốc độ lái xe và giảm thời gian rảnh rỗi.
• Tìm nguồn cung cấp nhiên liệu thay thế: Các doanh nghiệp vận tải đường bộ có thể tìm nguồn cung cấp nhiên liệu thay thế, chẳng hạn như khí tự nhiên hoặc điện. Tuy nhiên, các nguồn cung cấp này có thể không có sẵn ở tất cả các khu vực.
• Sử dụng công nghệ mới: Các doanh nghiệp vận tải đường bộ có thể sử dụng công nghệ mới, chẳng hạn như xe tự lái hoặc xe điện, để giảm chi phí nhiên liệu. Tuy nhiên, các công nghệ này vẫn đang được phát triển và có thể không có sẵn rộng rãi trong tương lai gần. (tìm hiểu sâu hơn thông qua bài viết Xu hướng công nghệ định hình ngành XE TẢI 2025)

Kết luận:

Giá nhiên liệu không chỉ ảnh hưởng mạnh mẽ đến ngành xe tải mà còn gây tác động dây chuyền đến nền kinh tế và đời sống xã hội. Việc các doanh nghiệp vận tải chủ động ứng phó thông qua đổi mới công nghệ, tối ưu hóa hoạt động và tìm kiếm giải pháp thay thế là yếu tố then chốt để duy trì khả năng cạnh tranh trong bối cảnh biến động giá nhiên liệu.